Vanochtend kwam ik een afbeelding tegen op Facebook met de tekst:

“We wouldn’t ignore an elderly person if they were crying in bed asking for help, why do we think it’s okay to do that with a baby?” Rebecca Michi – Children’s Sleep Consultant (www.childrenssleepconsultant.com)

Waarop ik me bedacht: hoe kan dat inderdaad, dat mensen het huilen van een baby afdoen als aandacht trekken of een noodzakelijk iets om het kind te leren dat het maar moet doorslapen?

Bij bejaarde mensen zegt de verpleegkundige toch ook niet dat het een vorm van slaaptraining is? Daar wordt het huilen als een signaal gezien, als een vorm van communicatie en een roep om hulp.

Wat is er dan anders bij een baby? Waarom wordt het bij een baby niet meer als signaal gezien? Want dat is het tenslotte wel. Waarom wordt er bij een baby gezegd: nou, laat hem maar even huilen hoor, van huilen is nog nooit een baby dood gegaan.

En dat vraag ik me dus af. Of dat wel waar is. Ik denk dat heel veel baby’s juist wel dood gaan als hun roep om hulp niet beantwoord wordt. Niet fysiek dood, maar wel emotioneel. Hoe zou je het zelf vinden als je je partner om hulp vraagt en die simpelweg zegt: zoek het zelf maar uit en dat hij dan de deur achter zich dicht trekt en jou daar alleen achter laat. In een hoog bed waar je niet uit kunt om hem achterna te gaan. Ik denk dat ook jij enorm gefrustreerd zou worden. En waarschijnlijk ook zou gaan huilen. Uit onmacht. Uit angst. Uit pijn. Uit verdriet. En met goede reden.

En als je partner dan na een tijdje weer even komt kijken, zou jij dan ook niet blij naar hem lachen omdat je zo opgelucht bent dat hij weer naar je toe komt om jou te helpen? Hoe zou jij je dan voelen als hij tegen je zou zeggen: oh, maar er is dus helemaal niks aan de hand, je loopt me gewoon te neppen. Zou jij je dan ook niet zwaar onbegrepen voelen? Want jouw glimlach toonde alleen maar aan dat je zo blij was om hem weer te zien, omdat je niet meer alleen zou zijn. Omdat hij je zou komen helpen. Je voelde je gehoord en gezien. Maar nee, hij trekt de deur weer achter zich dicht en je hoort hem op de gang mopperen dat hij zich niet laat bespelen door jou. Hoe verdrietig zou jou dit maken?

“Ja, maar wij hadden een huilbaby die de hele dag door huilde. Of we er nou bij zaten of niet, huilen deed hij toch wel.” Dat moet heel zwaar zijn geweest voor jullie als ouders. Daar ben ik me van bewust. Maar verandert dat iets aan het gevoel van die baby? Ook al kun je je baby op dat moment niet troosten en het huilen laten stoppen, is dat dan meteen een reden om je baby dan maar alleen te laten huilen? Juist die huilbaby heeft het al zo moeilijk. Misschien pijn, misschien verdriet, de precieze reden voor het huilen weten de ouders vaak niet, maar dat er iets met die huilbaby aan de hand is, dat is duidelijk. Zou zo’n baby die op zo’n jonge leeftijd al zoveel mee moet maken, niet juist de aanwezigheid van zijn ouders nodig hebben?

Ouders die op dat moment zeggen: ik kan je niet helpen, ik kan je niet laten stoppen met huilen, maar toch ben ik er voor je. Als je dan moet huilen, doe het dan maar in mijn armen, zodat je in ieder geval weet en voelt dat ik er voor je ben.

“Ja, maar ik zat er op een gegeven moment echt doorheen, hoor! Ik kon dat huilen niet meer aanhoren. Ik moest ook rust hebben!” En ook dat begrijp ik. Een huilbaby in je gezin is echt verschrikkelijk moeilijk. Ook bij de ouders geeft dit enorme frustratie, want hoe moeilijk en zwaar moet het zijn als je je kind niet getroost krijgt? Dit kan schuldgevoel geven. Waarom lukt het niet om mijn eigen kind te troosten? Vaak zijn er allerlei onderzoeken gedaan en wordt een medische oorzaak voor het huilen al snel uitgesloten. En dan moet je er volgens de kinderarts maar mee leren leven dat je kind veel huilt. “Hij groeit er wel overheen…”

Alsof het met het ontbreken van een diagnose ineens minder erg is, dat huilen. Misschien is het juist het tegenovergestelde, want als er geen oorzaak gevonden wordt, dan zoeken ouders het al snel bij zichzelf. Ik zal wel iets fout doen, wordt er dan gedacht. Sommige ouders zien het zelfs als straf. Dat zij dit op een of andere manier verdiend hebben. En dat is natuurlijk de grootste onzin. Deze ouders verdienen dit niet, net zo min als die baby dit zelf niet verdient.

Maar wat dan? Mag je je baby dan nooit meer laten huilen?

Dat zeg ik niet. Ik zeg alleen datgene wat de baby graag zou willen. Wat je zelf ook graag zou willen als je in zijn schoenen zou staan. Namelijk gezien en gehoord worden voor wie en wat je bent en hoe jij je voelt.

Soms kom ik bij ouders thuis, tijdens een babycoach consult, en zie ik een kindje wat totaal overprikkeld thuis is gekomen van het kinderdagverblijf of de gastouder. Ik zie het kindje vechten tegen de slaap, want eigenlijk is het al zo overprikkeld dat de slaap niet meer wil komen. Het emmertje van die baby zit vol. Sterker nog, zodra papa of mama het kindje neer wil leggen om te slapen, loopt de emmer over. De baby gaat huilen. Ik kijk dan altijd samen met ouders naar wat ik zie bij die baby. Ik benoem het ook. We kijken samen naar de lichaamstaal van de baby. Wat laat dit kindje zien? In sommige gevallen zien ouders dan inderdaad dat die emmer vol zit. En dat het kindje niet kan inslapen voor die emmer wat leger is.

Prikkels laten afvloeien kan op verschillende manieren. Sommige kindjes ontspannen het beste door met papa of mama onder de douche te gaan. Anderen juist door in de draagdoek of draagzak dicht bij papa of mama te blijven. En weer andere baby’s hebben juist even afstand nodig. Sommige kindjes moeten al die indrukken verwerken door te ver-huilen. Het verhuilen van emoties of prikkels ziet er heel anders uit dan huilen door pijn, verdriet of honger. Het kindje kan haast ontspannen ogen en ouders weten het dan vaak ook te benoemen: als ik hem nu uit bed haal, dan kan hij niet in slaap vallen. Maar als ik hem nu laat liggen en hem even niet stoor, valt hij binnen twee minuten in slaap.
Is dit huilen dan wel gezond? Maakt een kind geen stresshormonen aan als het maar zo kort huilt? Jawel. Maar is dit huilen dan niet erg als het maar zo kort is?

Goede vraag. Huilen is huilen. Maar in dit geval denk ik dat dit kindje er in deze situatie bij gebaat is om weer ontspanning te kunnen vinden. En daar kan verhuilen dan bij helpen. Dat benoem ik dan ook naar ouders. Maar… uiteraard benoem ik ook naar ouders dat het verhuilen niet nodig zou hoeven zijn, als er voor gezorgd zou worden dat het emmertje van die baby gedurende de dag niet zo vol wordt.

En dat is vaak toch een dingetje voor ouders. Want zij zitten al in die mallemolen van werk, kinderdagverblijf, hobby’s, vrienden, familie, sporten, etc. En als daar een baby bij komt, wordt er vaak verwacht van die baby dat die maar mee gaat in het ritme van het gezin. Zeker als er al andere kinderen in het gezin zijn die bijvoorbeeld naar school moeten. Dan moet die baby mee in dat ritme.

Is dat eerlijk tegenover die baby? Nee natuurlijk niet. Maar in sommige gevallen kan het niet anders. We hebben niet allemaal de gezinssituatie zoals die vroeger was. Namelijk dat opa’s en oma’s inwoonden bij de ouders en dat de ouders daardoor meer ontlast werden. Onder het motto: it takes a village to raise a child… Ouders werken vaak ook allebei. Maar dat wij als samenleving zijn veranderd, betekent niet automatisch dat de behoeften van een baby mee zijn veranderd. Dat zijn ze namelijk niet. Die baby wil nog steeds hetzelfde. En die baby uit zijn behoeften en frustraties nog steeds op dezelfde manieren.

Huilen baby’s tegenwoordig dan meer dan vroeger? Dat weet ik niet. Misschien wel. Anderzijds gaan ouders tegenwoordig ook vaak bewuster met het ouderschap om. Ze maken bewuster contact met hun kindje. Leven zich in hoe het voor die baby zou kunnen voelen. En dat is natuurlijk alleen maar mooi.

Dus als je een volgende keer een baby ziet of hoort huilen, die van jezelf of die van een andere ouder, vraag je dan eens af: wat zou de behoefte zijn van dit kindje? En mocht het de baby van iemand anders zijn: kun je het dan opbrengen om empathisch te reageren? Misschien heeft deze ouder al van alles gedaan om het huilen van deze baby te stoppen. Misschien heeft deze ouder precies in beeld wat de behoefte is van haar baby en is huilen voor deze baby, met deze ouder, in deze situatie hetgeen wat nodig is. Misschien is het op dit moment de enige optie. Laten we elkaar helpen en wat minder oordelen hebben over ouders en over huilende baby’s. Geen enkele baby is namelijk hetzelfde en datgene wat voor jouw baby werkt, doet dat misschien niet voor deze baby, bij deze ouder of in deze situatie. Iedereen wil het beste voor zijn of haar kind. Laten we uitgaan van het positieve. Laten we uitgaan van de liefde. Meer kan een baby zich niet wensen. En niet alleen baby’s trouwens.