Ik sta bij de kassa van de supermarkt. Mijn boodschappen worden gescand en de kassière vraagt me: “Moet ik je helpen?” Ik vraag me ineens af: hoezo? Zie ik er al zo oud uit dan? En dan hoor ik haar zeggen: “Want ik zie dat je een brace hebt. Lukt het wel zo?”

Oh ja, ik heb een brace om mijn linkerhand. Paar weken geleden een meningsverschil gehad met mijn auto. Ik vond dat de deur open was en mijn auto was het daar niet mee eens. Dus mijn duim knakte tegen de dichtslaande deur aan. Resultaat: een flink gekneusde duim, mogelijk een breuk (daar waren de meningen in het ziekenhuis weer over verdeeld…) en een pees die te ver uitgerekt is geweest. Dus loop ik nu met een brace om mijn hand, zodat mijn duim in een permanente thumbs-up positie staat.

Maar ik stel haar gerust. Het lukt wel. Ik doe mijn tas open en met een beetje gehannes krijg ik mijn boodschappen erin. “Had je hem gebroken?” Ik vertel haar over wat er gebeurd was. “Oh dat zal vast pijnlijk zijn geweest. En heb je er nu nog steeds last van?”

Wanneer ik afgerekend heb, realiseer ik me weer hoe fijn het is als mensen begrip tonen en je willen helpen. In dit geval was het niet echt nodig om geholpen te worden, maar toch voelt het fijn. Als je in een rolstoel zit, als je ergens op je lijf gips hebt zitten of als je met krukken loopt, dan is het vrij normaal dat mensen begrip tonen voor het feit dat er dus ergens iets niet goed gaat met je. Al is het zo simpel als een pleistertje, er wordt toch met meer begrip naar je gekeken. En het is niet alleen normaal maar ook heel prettig. Want je wordt gezien, je wordt begrepen. En dat voelt fijn. Zolang het maar vanaf de buitenkant zichtbaar is dat er iets mis is met je.

Maar wanneer jij een ziekte of aandoening hebt, die je niet vanaf de buitenkant kunt zien, dan is het een ander verhaal. Denk bijvoorbeeld aan een auto-immuunziekte, diabetes of reuma. Of wanneer je last hebt van een depressie of van paniekaanvallen. Van binnen kan jouw lijf of geest behoorlijk ziek zijn. En toch zie je er vanaf de buitenkant niet veel van. En vaak komt er dan dus ook minder begrip. Je wordt niet zomaar ineens geholpen in de winkel. Onbegrip maakt zo’n ziekte soms nog zwaarder dan hij al is.

Minder begrip is ook vaak het geval bij de zwangerschapsaandoening Hyperemesis Gravidarum (HG). Deze aandoening kenmerkt zich door overmatige zwangerschapsmisselijkheid en/of braken, maar is toch niet altijd vanaf de buitenkant zichtbaar. Kijk, als er nu toevallig sprake is van projectiel braken, dan zal je het misschien wel opgemerkt hebben dat iemand flink ziek is. En als iemand aan de sondevoeding zit, dan dringt de ernst van de situatie ook wel door. En als je dan toevallig ook nog ziet dat de persoon in kwestie zwanger is, dan zou misschien het kwartje kunnen vallen dat er sprake is van HG. Maar de meeste mensen hebben geen idee. Ze hebben vaak nog nooit gehoord van die rare naam die lijkt op een spreuk uit een Harry Potter boek. “Spugen hoort erbij hoor tijdens de zwangerschap” wordt er dan vaak gezegd. Of “Het is een gezonde ziekte!”

Nee, HG is zeker geen gezonde ziekte. Het is een levensbedreigende aandoening die het leven van een zwangere niet alleen tijdens die 9 maanden helemaal op zijn kop zet. Want ook de maanden (lees: jaren) van herstel daarna zijn geen pretje. Als je maandenlang bedlegerig bent geweest, je tekorten aan essentiële voedingsstoffen hebt opgebouwd, diverse keren met uitdrogingsverschijnselen bent opgenomen in het ziekenhuis, dan heb je dat met ‘gewoon gezond leven’ niet binnen je bevallingsverlof weer weggewerkt. Daar gaat echt meer tijd en energie in zitten. En helaas komt het ook niet altijd ‘weer helemaal goed’ en blijft een vrouw soms haar hele leven met klachten zitten.

Helaas is dat niet altijd vanaf de buitenkant zichtbaar. Je zou er toch bijna een speciale brace voor aanschaffen. Zodat je dat begrip wel mag ervaren. Maar ja, zie maar eens een zorgverlener te vinden, die jouw hart en ziel in het gips kan zetten…